~O NORDZIE~ cz. II

W dzisiejszym wpisie chcemy przybliżyć wam haft kaszubski, z wyróżnieniem szkoły puckiej, która jest nam najbliższa. Pochodzimy z okolic miasta Puck; tutaj też znajduje się i tętni serce naszej firmy, którym jest pracownia krawiecka Norda Boutique, zatem naturalnie chcemy promować ten region.

Kaszëbsczi wësziwk, czyli haft kaszubski 

        Haft Kaszubski to sztuka użytkowa charakterystyczna dla regionu Kaszub. Kwiatowe wzornictwo nawiązuje do okolicznej przyrody, a kolorystyka jest symboliczna – siedem podstawowych kolorów oznacza kolejno:

• chabrowy – jeziora,
• niebieski – niebo,
• granatowy – głębia morza,
• żółty – zboża dojrzewające na polach i słońce,
• zielony – lasy i łąki,
• czerwony – krew, którą każdy Kaszub gotów jest przelać w obronie swej ziemi,
• czarny – ziemia na polu.

       Kolebką haftu mianuje się Żukowo, a także Żarnowiec, gdzie siostry zakonne opracowały tzw. haft czepcowy, in. złotnicę. Złotą bądź srebrną nicią zdobiono czepce i serdaczki, a także szaty liturgiczne. Były to odświętne elementy stroju, wykonywane na zamówienie. 

        Na początku XIX wieku sztukę tę rozwinęła, a następnie upowszechniła Teodora Gulgowska. Malarka opracowała własne wzory i stworzyła kurs hafciarski dla miejscowych dziewcząt, tworząc dla nich w ten sposób szansę na zarobek. Obrusy, narzuty na łóżka, serwety i inne dekoracje chętnie kupowane były bowiem przez mieszkanki Gdańska czy Berlina. Postaci pani Gulgowskiej oraz jej mężowi poświęcimy osobny wpis, gdyż zapisali się oni na kartach historii Kaszub w szczególny sposób.

        Podobnie jak z wymową języka kaszubskiego – odmienną dla różnych zakątków ziem kaszubskich (o czym możecie poczytać w cz. I) –  haft także posiada kilka szkół: 

• żukowska
• wdzydzka
• wejherowska
• pucka
• borowiacka
• tucholska
• chojnicka 
• klukowska
• słupska
• wielewska
• bytowska
• gdańska

Przyjrzyjmy się wspomnianej na początku wpisu szkole puckiej obecnej na Nordzie.

Szkoła pucka 

       Hafty z okolic Pucka w głównej mierze podkreślają okoliczną przyrodę i bliskość morza – dominują trzy odcienie niebieskiego oraz  kolor żółty, zaś reszta barw jest przygaszona. Charakterystycznymi elementami są tu więc kwiatki takie jak: mikołajek nadmorski (chroniona roślina wydmowa), bałwanek czy koniczynka oraz sieci rybackie i morskie fale.

       Nordowe zdobienia są dziedzictwem sióstr benedyktynek i cysterek żarnowieckich. Krzewicielką rzemiosła haftu wśród mieszkanek została działaczka kaszubska Bronisława Wrycza-Plińska, przyuczająca tej sztuki setki kobiet. Szkoła pucka zyskała na popularności także dzięki Antoninie Pronobis, która utworzyła w Swarzewie nie tylko chór oraz Sodalicję Mariańśką, ale też kurs robót kobiecych.  Swoją rolę w popularyzacji nordowego stylu haftu odegrała również mieszkanka Pucka, Helena Miotk.

      Współcześnie wiele kobiet podtrzymuje tradycyjną sztukę haftu kaszubskiego o czym świadczą rokroczne konkursy z tej dziedziny sztuki. W tym miejscu musimy wspomnieć o pani Brygidzie Hochschulz, członkini Stowarzyszenia Twórców Ludowych, która od przeszło czterdziestu lat tworzy na płótnie lnianym muliną oraz szychem (złotą nicią w hafcie czepcowym) przepiękne kompozycje. Dla zainteresowanych, na warsztaty u pani Brygidy można się załapać w Muzeum Ziemi Puckiej.